Dünya genelinde toplam değeri 2,7 trilyon dolara ulaşan 498 yapay zekâ unicorn’u (değeri 1 milyar doları aşan şirket) var.

Modern tarihin en büyük servet patlamalarından biri yaşanıyor. Piyasa araştırma şirketi CB Insights’ın verilerine göre, bugün dünya genelinde toplam değeri 2,7 trilyon dolara ulaşan 498 yapay zekâ unicorn’u (değeri 1 milyar doları aşan şirket) var. Bunların 100’den fazlası yalnızca 2023’ten bu yana kurulmuş durumda. Yani daha iki yıl bile dolmadan milyar dolarlık seviyeye ulaşan yüzlerce yeni girişim sahneye çıktı.

Mira Murati’nin kurduğu şirket bu hızlı yükselişin en çarpıcı örneklerinden biri. Şubat ayında hayata geçirilen girişim, temmuz ayında 12 milyar dolarlık bir değerlemeye ulaştı ve 2 milyar dolar yatırım topladı. Benzer şekilde, Anthropic’in değerlemesi mart ayından bu yana üç katına çıkarak 170 milyar dolara tırmandı. Anyisfere adlı bir başka yapay zekâ şirketi ise birkaç hafta içinde 10 milyar dolarlık seviyeden 180-200 milyar dolarlık tekliflerle gündeme geldi.

Amazon 24 yılda yaptı, OpenAI 6 yılda yakaladı
Tarihi kıyaslamalar, bu büyümenin ne kadar benzersiz olduğunu ortaya koyuyor. Amazon’un 1 trilyon dolarlık piyasa değerine ulaşması 24 yıl sürdü. Google için bu süre 21 yıl, Facebook için 9 yıl oldu. OpenAI ise yalnızca 6 yıl içinde 500 milyar dolar değerlemeye yaklaşarak rekor kırdı. Bu patlamanın ana sebebi ise ChatGPT’nin piyasaya sürülmesinden sonraki 18 aylık dönemde yaşanan yatırım yağmuru. Bloomberg’in analizine göre, sadece 4 yapay zekâ şirketinin 15 kurucusu bugün 38 milyar dolarlık kişisel servete ulaştı. Bekleyen yatırım turları tamamlandığında bu listeye 14 kişi daha eklenecek.

İşler kaybolacak ama geri gelecek
Yapay zekâ zenginleşmesinin toplumsal etkileri üzerine tartışmalar ise şimdiden başladı. Goldman Sachs’ın raporuna göre, kısa vadede bazı meslekler iş kaybı yaşayacak: bilgisayar programcıları, muhasebeciler, denetçiler, hukuk ve idari asistanlar, müşteri temsilcileri, telemarketing çalışanları, editörler, düzeltmenler ve kredi analistleri en yüksek risk altında. Daha düşük risk grubunda ise hava trafik kontrolörleri, CEO’lar, radyologlar, eczacılar, din görevlileri ve fotoğrafçılar bulunuyor.

Uzun vadede ise tablo farklı. Üretken yapay zekânın gelişmiş ülkelerde iş gücü verimliliğini yüzde 15 artırması bekleniyor. Rapora göre, bugün kaybolacak işler iki yıl içinde yerini dönüştürülmüş yeni iş alanlarına bırakacak. Yani yapay zekâ, işsizliği kalıcı kılmak yerine mesleklerin doğasını değiştirecek.

San Francisco yeni milyarder başkenti
Bu zenginleşmenin mekânsal haritası da dikkat çekici. Silikon Vadisi yeniden milyarderlerin merkezi oldu. San Francisco, 82 milyarderle New York’u geride bıraktı. New York City’de yaşayan milyarder sayısı ise 66.

Yapay zekâ çağının bu yeni servet patlaması, bir yandan ekonomik büyüme, verimlilik ve yeni fırsatlar getirirken, diğer yandan kısa vadeli işsizlik dalgaları ve sosyo-ekonomik dönüşümleri tetikliyor. Dünya, daha önce hiç görülmemiş hızda şekillenen bir servet ve güç dağılımına tanıklık ediyor.