Yapay zekânın beyne etkilerine dair çarpıcı bir arastirma:Yanlış kullanım beyne zarar veriyor.

MIT araştırması: Beyin aktivitesin

Programın odak noktalarınde %47 düşüşdan biri, MIT tarafından yürütülen ve hâlen akademik inceleme aşamasında olan bir araştırmaydı. Çalışmaya göre, insanlar ChatGPT gibi dil modelleriyle çalışırken beyin aktivitelerinde %47 oranında azalma yaşanıyor. Normal şartlarda öğrenme sürecinde görülen “beynin yanması” yani aktif nöral ateşlenmelerin bu süreçte zayıfladığı belirtiliyor.

Dr. Amen, bu sonucu şöyle değerlendirdi:

“Bir şeyi kendi çabanızla öğrendiğinizde beyninizde kıvılcımlar çıkar. Yapay zekâdan doğrudan aldığınız cevaplar ise bu kıvılcımları söndürüyor. Bu, beynin işlevini zayıflatır ve uzun vadede demans riskini artırır.”

Amen, özellikle öğrencilerin ödevlerini yapay zekâya teslim etmesinin bilgiyi kalıcı hafızaya taşımadığını vurguladı. “Bir sınava girdiğinizde kendi çabanız olmadan edindiğiniz bilgiler hızla kaybolur. Bu sadece kısa süreli fayda sağlar, uzun vadede ise hafızayı köreltir” dedi.

Daniel Amen: "yapay zekâ sosyal medyadan bile daha tehlikeli"

Beyin sağlığı alanındaki çalışmalarıyla tanınan Amen, yapay zekânın gençler için sosyal medyadan bile daha tehlikeli olduğunu ileri sürdü:

“Sosyal medya bağımlılığı zaten sorunlu ama yapay zekâ zihni tamamen devre dışı bırakıyor. Eleştirel düşünmeyi yok ediyor.”

Amen, bunun sonuçlarını şöyle açıkladı:

“Çocuklar merak etmeyi, sorgulamayı bırakırsa, tarihin en hasta nesli daha da hasta hale gelecek. Bilgiyi sorgulamayan, sadece tüketen bir toplum, kendi düşünme kaslarını zayıflatır.”

Örnekler de verdi: Yemek tarifi için sürekli internete bakmak, yaratıcı hafızayı köreltiyor. GPS bağımlılığı, yön bulma becerisini zayıflatıyor. Yapay zekâya sürekli onay soran gençlerin özgüvenleri kırılıyor. “İnsan ilişkilerinde tartışırız, kavga ederiz, hatalardan ders çıkarırız. Yapay zekâ sizi hep onaylıyor, bu da beynin gelişmesini engelliyor” dedi.

Amen, ayrıca beynin sağlığını korumak için en güçlü aracın egzersiz olduğunu yineledi:

“Dışarıda yapılan yürüyüş, koşu ya da basit bir fiziksel aktivite bile beynin en güçlü ilacıdır. Spor salonundan daha faydalıdır. Egzersiz, beynin sağlıklı kalması için olmazsa olmazdır.”

Terry Sejnowski: "ezber güçlendirir, multitasking köreltir"

Hesaplamalı nörobilimin önde gelen isimlerinden Dr. Terry Sejnowski ise ezberin sanıldığı gibi kötü bir yöntem olmadığını söyledi:

“Ezber, tekrar yoluyla beyni çalıştırır. Bu bir bilişsel egzersizdir. Okulların ezberi tamamen terk etmesi yanlış bir yaklaşım.”

Sejnowski, yabancı dil öğreniminde kelime ezberleyen öğrencilerin daha kalıcı başarı sağladığını, buna karşın sadece internet veya yapay zekâya bakarak öğrenenlerin bilgiyi hızla unuttuğunu anlattı. Ayrıca multitasking hakkında şu sözleri sarf etti:

“Çoklu görev yapmak zekâ göstergesi değildir. Tam tersine dikkatinizi böler, hafızayı ve verimliliği zayıflatır.”

Sejnowski, örnek olarak ders çalışırken sosyal medya kullanan öğrencileri, toplantı sırasında e-posta yanıtlayan çalışanları gösterdi. “Bu tür davranışlar bilgiyi sindirmeyi engelliyor, hataları artırıyor” dedi.

GPS bağımlılığına da dikkat çekti:

“GPS, beynin harita oluşturma kapasitesini köreltiyor. Yön duygusu zayıflıyor. Yapay zekâya bağımlılık da aynı şekilde düşünme yeteneğimizi köreltecek.”

Günlük yaşamdan başka örnekler de verdi. Sürekli alışveriş uygulamalarından yardım almak, kişisel tercih yapma ve planlama becerisini törpülüyor. Erteleme alışkanlığını yenmek için ise küçük adımlarla başlanması gerektiğini, “Bir işe sadece 20 dakika ayırın, sonra ara verin. Bu şekilde işler gözünüzde büyümez” diyerek açıkladı.

uzmanlardan altın tavsiyeler

Dr. Amen ve Dr. Sejnowski, beynin sağlığı için bazı temel prensiplerde birleşti:

Egzersiz: Düzenli fiziksel aktivite beynin en güçlü ilacı. Özellikle açık havada yapılmalı.

Uyku: Yeterli ve kaliteli uyku, hafızanın pekişmesi için hayati önemde.

Beslenme: Omega-3 gibi beyni besleyen takviyeler faydalı.

Olumlu düşünce: Güne umutla başlamak, beynin doğru kararlar almasına yardımcı oluyor.

Tekrar ve pratik: Ezber ve tekrar, beynin bilişsel kapasitesini artırıyor.

ortak kaygı: düşünmeyi bırakmayın

Her iki uzman da teknolojinin pasif tüketim için değil, bilinçli ve aktif kullanım için değerlendirilmesi gerektiğini vurguladı. İnsan ilişkilerindeki tartışma ve çatışmaların beynin gelişimi için önemli olduğunu hatırlattılar.

Ortak mesajları ise netti:

“Her zaman şu soruyu sorun: Bu beynim için iyi mi, kötü mü? Eğer kötü ise, hayatınıza sokmayın.”