Chicagolu Papa Neden Türkiye’ye Geliyor?

Chicagolu Papa Neden Türkiye’ye Geliyor?

Katolik dünyasının yeni lideri Papa Leo XIV, seçildikten sonra ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye yapmaya hazırlanıyor. Bu karar, hem Vatikan diplomasisinde hem de bölgesel dengelerde dikkatle izleniyor. Ziyaretin amacı, Hristiyanlığın dönüm noktalarından biri olan Birinci İznik Konsili’nin 1700. yılı anmalarını tamamlamak ve Türkiye’nin son yıllarda artan dinler arası diyalog rolünü vurgulamak.

Asıl adı Robert Francis Prevost olan Papa Leo XIV, 1955 yılında Chicago, Illinois’te doğdu. ABD doğumlu ilk papa olarak tarihe geçti. Augustinus tarikatında uzun yıllar görev yaptıktan sonra Latin Amerika’daki misyonerlik tecrübeleriyle dikkat çekti. 2025 yılında seçilmesi, Katolik dünyasında Amerika kıtasının etkisini artıran bir dönüm noktası olarak görülüyor.

Gazeteci Ertuğrul Özkök,  yazısında, Papa Leo XIV’ün bu ziyaretinin “Hristiyan âlemi için çok önemli bir sembolik anlam taşıdığını” belirtiyor. Özkök’ün aktardığına göre, Papa ile birlikte ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in de Türkiye’ye gelmesi tartışılıyor. Böylece ziyaretin hem dini hem diplomatik ağırlığı daha da artıyor.

Tarih boyunca hiçbir papa, seçildikten sonra ilk yurt dışı ziyaretini Türkiye’ye yapmamıştı. Leo XIV bu anlamda bir ilki gerçekleştiriyor. Vatikan kaynaklarına göre Papa’nın ziyareti, yalnızca İznik Konsili’nin yıldönümünü anmakla sınırlı kalmayacak; aynı zamanda Katolik ve Ortodoks kiliseleri arasında yeni bir yakınlaşmanın kapısını aralayacak.

Ziyaretin programında Ayasofya bulunmuyor. Bu tercih, 2020’de yeniden ibadete açılan yapının uluslararası tartışmalara konu olması nedeniyle diplomatik bir hassasiyetin korunduğunu gösteriyor.

Türkiye–ABD yakınlaşması ve siyasi arka plan

Papa Leo XIV’in Türkiye’ye gelişi, iki ülke arasındaki yeni diplomatik sıcaklığın da bir yansıması. Türkiye’nin Gazze’de barış sürecine öncülük eden aktif rolü, Washington’da olumlu yankı buldu. Aynı dönemde Heybeliada Ruhban Okulu’nun yeniden açılması yönünde atılan adımlar, Vatikan ve ABD nezdinde Türkiye’ye yönelik pozitif algıyı güçlendirdi.

ABD iç siyasetinde ise bu ziyaret, Trump yönetiminin Türkiye’ye sıcak yaklaşımı bağlamında da değerlendiriliyor. Papa Leo XIV, ABD’deki muhafazakâr Katolik çevrelerin ve Trump’a yakın dini grupların desteğiyle seçilmiş bir isim. Bu nedenle Papa’nın Türkiye ziyareti, dini bir temadan öte ABD’nin Hristiyan diplomasi geleneğiyle örtüşen bir hamle olarak görülüyor.

Papa’ya ABD Başkan Yardımcısı JD Vance’in eşlik etmesi olasılığı gerçekleşirse, Türkiye ziyareti yalnızca Vatikan’ın değil, Washington’un da diplomatik gündeminde tarihi bir yer edinecek.

İznik Toplantıları ve Güncel Takvim

İznik Konsili’nin 1700. yılı anma etkinlikleri 2025 yılının ilk yarısında düzenlendi, ancak Papa Leo XIV’in ziyareti bu etkinliklerin kapanışını simgeleyecek nitelikte olacak.  Programda Ankara’da devlet temasları, İstanbul’da Patrikhane ziyareti ve İznik’te özel bir kapanış töreni bulunuyor.

Ziyaretin Olası Etkileri

Diplomasi: Türkiye’nin laik yapısı içinde dinler arası diyaloga ev sahipliği yapması, uluslararası saygınlığını güçlendirebilir. Bu ziyaret, Türkiye–ABD hattında kurulan yeni diplomatik sıcaklığın da bir göstergesi olacak.

Turizm: İznik ve İstanbul merkezli etkinliklerin, inanç turizmini canlandırması ve yerel ekonomiye katkı sağlaması bekleniyor.

Kültürel Miras: İznik’in tarihi dokusuna yönelik uluslararası fon destekli restorasyon ve arkeolojik projelerin hızlanması olası.

Ekümenik Boyut: Amerikan Yunan Ortodoks Kilisesi liderinin ve Vatikan temsilcilerinin aynı sahnede buluşması, Hristiyan dünyasında güçlü bir birlik mesajı oluşturacak.