Beyaz Saray'da Trump–Şara buluşması

Beyaz Saray'da Trump–Şara buluşması

Suriye–ABD ilişkilerinde kontrollü normalleşme dönemi

Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed Şara’nın Washington’a yaptığı ziyaret, iki ülke arasındaki uzun kopukluğun ardından diplomasi trafiğini yeniden başlatan tarihi bir adım olarak görülüyor. Şara, Beyaz Saray’da ağırlanan ilk Suriye lideri oldu. Bu gelişme, kısa süre önce Şara ve İçişleri Bakanı Enes Hıttab’ın ABD’nin yaptırım ve terör listelerinden çıkarılmasının ardından geldi.

Ziyaret yalnızca bir protokol görüşmesi değil; yaptırımların kaldırılması, güvenlik işbirliği, bölgesel denge ve yeniden inşa sürecine dair yeni bir dönemi işaret ediyor. Washington yönetimi son haftalarda yaptığı açıklamalarda Suriye’ye karşı yumuşayan tavrını “doğru yönde ilerleyen bir yönetim” olarak nitelendirmişti.

Ziyaretin arka planı

Suriye–ABD ilişkileri yıllardır savaş, yaptırımlar ve diplomatik kopuşlarla şekillenmişti. Washington’ın Şam’la yeniden temas kurma isteği, DEAŞ’la mücadelede istihbarat paylaşımı ve Suriye’nin kuzeydoğusundaki kampların kontrol altına alınması gibi güvenlik gerekçelerine dayanıyor.

ABD, bu temasların aynı zamanda İran’ın Suriye üzerindeki etkisini sınırlamak ve Rusya’nın bölgede artan nüfuzuna karşı denge oluşturmak açısından stratejik önemde olduğunu düşünüyor. Ziyaretin perde arkasında Suriye’de kurulması planlanan ABD askeri üssü ve yeni güvenlik mimarisi de yer alıyor.

Şam açısından anlamı

Şara’nın Washington ziyareti Şam’da iç politikada da büyük yankı uyandırdı. Devlete yakın gazeteler bu adımı “Suriye’nin uluslararası sahneye dönüşü” olarak tanımlarken, muhalif basın “rejimin hayatta kalma stratejisi” olarak yorumladı.

Muhalif çevreler reform, ifade özgürlüğü ve siyasi tutuklular konusunda somut adımlar atılmadıkça bu ziyaretin yalnızca dış vitrin anlamı taşıyacağını savunuyor. Ancak Şara’nın, Trump ile yapacağı görüşmede “yeni Suriye vizyonu” başlığı altında hukuk, ekonomi ve yeniden yapılanma planlarını sunacağı belirtiliyor.

Bölgesel yankılar

Arap medyasında bu ziyaret temkinli bir iyimserlikle karşılandı. El-Sharq Al-Awsat gazetesi bunu “Esad sonrası dönemin diplomatik hazırlığı” olarak nitelendirdi. El Cezire, Washington’ın asıl hedefinin İran’ı Suriye’den kademeli uzaklaştırmak olduğunu yazdı. Lübnan basını ise “Şam Washington’a yaklaşırken Tahran ne kadar onay verdi?” sorusunu öne çıkardı.

Amerikan medyasında ise değerlendirmeler daha çok stratejik hesaplar üzerinden yapıldı. Washington Post, ziyaretin Rusya’nın nüfuzunu dengelemeyi hedeflediğini belirtirken, New York Times “ABD, gerçekçilik ve idealizm arasında zor bir tercih yapıyor” ifadesini kullandı. Politico, süreci “Suriye’nin yeniden inşasında söz sahibi olma yarışı” olarak tanımladı.

Riskler ve olasılıklar

Uzmanlara göre bu ziyaret henüz bir normalleşme anlaşması anlamına gelmiyor. Taraflar arasında güven, sınır ötesi milislerin varlığı, yaptırımların kaldırılma takvimi ve yeniden inşa fonlarının paylaşımı gibi konular tartışmalı.

Yine de Şara’nın Washington’a gelişi, Suriye dosyasının yeniden Amerikan gündemine girdiğini ve bölgesel denklemde yeni bir dönemin başladığını gösteriyor. Sürecin kalıcı sonuçlar üretip üretmeyeceği, Şam’ın iç reformlara ve dış diplomaside şeffaflığa ne kadar açık olacağına bağlı.

Trump ve Şara’nın Beyaz Saray’daki buluşması, savaş ve yaptırımlarla geçen yılların ardından Suriye–ABD ilişkilerinde yeni bir dönemi başlatıyor. Bu süreç kırılgan ama bölgedeki güç dengeleri açısından belirleyici bir başlangıç olarak görülüyor.